miércoles, 24 de julio de 2013

Ekev (Deuteronomio 7:12 - 11:25)






Ekev (Deuteronomio 7:12 - 11:25)


Ciertas veces para cumplir la Ley hay que desobedecerla. A cualquier abogado de tendencia conservadora o a cualquier legalista esta frase le resultaría particularmente problemática. Sin embargo, entiende la tradición judía, que para salvar a la ley en su totalidad ciertas leyes particulares deben ser anuladas en un momento imperante. El sabio Reish Lakish, comentando un versículo de Parashat Ekev, dice (Talmud, Menajot 99a): Hay ocasiones donde la supresión de la Torá se convierte en su fundamento.  Hay veces que para poder observar la Torá, la misma debe ser anulada.
La tradición judía, lleva más de 3500 años acumulando costumbres, tradiciones y normativas. Las mismas involucran casi la totalidad de la vida de un judío. En tiempos de normalidad el sistema legal judío, la halajá, funciona con fluidez sin demasiados “conflictos”; mas cuando la situación externa modifica radicalmente la realidad judía muchas veces la Ley, en su formato de código legal, se convierte en un freno y no en un camino, para acercarnos a D-s, o para intentar cumplir Su voluntad. Muchas veces para ser fieles al llamado de D-s debemos anular, aunque sea temporalmente, o de una vez para siempre, alguna de las innumerables leyes que son enumeradas en los códigos legales judíos.
El salmo 119:126 dice: “Es tiempo para actuar para D-s, porque la Ley ha sido quebrada”.  Muchos sabios han entendido e interpretado este pasaje como queriendo significar que en ciertos momentos para actuar en nombre de D-s es menester quebrar Su propia Ley. El ejemplo paradigmático fue la decisión de los sabios judíos en el siglo II de poner por escrito la Ley Oral, algo que siempre estuvo prohibido. Debía existir la Ley escrita, la Torá, y la Ley Oral, una enseñanza que se transmitía de generación en generación, pero ésta nunca debía pasar a ser escrita. Sin embargo los sabios evaluando la persecución de los judíos y la amenaza de que toda la Ley Oral pudiera ser olvidada decidieron actuar para D-s, aboliendo la Ley que prohibía poner por escrito aquella transmisión oral. Hay momentos de la historia que el espíritu religioso nos llama a abolir o a suspender la Ley divina.
En nuestra parashá, Moshé relata como él mismo rompe las tablas al enojarse por la idolatría del pueblo de Israel.  Reish Lakish, en el mismo pasaje citado más atrás, comenta el versículo y jugando con las palabras en hebreo dice (en boca de D-s): Iesher Koaj Seshibarta, bien hecho al haberlas roto. Reish Lakish dice que D-s en el momento que Moshé quiebra las tablas no se enoja con él sino que le dice: bien hecho. Celebra la anulación de la Ley para que la misma pueda volver a crearse. Hay tiempos donde las tablas debían quebrarse para que unas nuevas tablas puedan volver a escribirse. 
La modernidad, sin dudarlo, marcó un quiebre de hecho con el mundo judío medieval. Las doctrinas religiosas y las leyes que se desarrollaron durante la Edad Media han sido afectadas por los cambios en la cosmovisión del hombre moderno y posmoderno. La halajá, como el corpus normativo judío, sigue teniendo vigencia y relevancia. Las normativas con respecto al Shabat, a la construcción de la Sucá, a la forma del Shofar o la mayoría de las reglamentaciones rituales, casi no se alteraron desde la entrada a la modernidad. Y, en mi criterio, está bien que así sea. Mas para que la Ley judía siga teniendo vigencia e interpele al hombre posmoderno es necesario, en ciertos casos, anular una parte de la Ley para que toda, en su conjunto, pueda sobrevivir.
Hace 3500 años que el judaísmo se reinventa a sí mismo en cada generación, en cada tiempo y en cada lugar; pero siempre con una característica. Siempre miramos hacia el futuro sin desentendernos del pasado. Es quizás nuestro deber en nombre de D-s anular ciertas normas para que el judaísmo pueda seguir siendo una propuesta religiosa significativa, mas el pasado no debe ser borrado. Mirando hacia adelante no debemos borrar el pasado. La Torá, continúa enseñando nuestra parashá, enfatiza que Moshé colocó tanto las tablas rotas como las nuevas tablas en el arca. Las tablas rotas, testimonio del pasado, no fueron desechadas sino que fueron incorporadas junto a las nuevas tablas, testimonio del futuro, en el arca, símbolo del refugio espiritual del pueblo judío.

Uriel Romano

GALEGO

Certas veces para cumprir a Lei hai que desobedecerla. A calquera avogado de tendencia conservadora ou a calquera legalista esta frase resultaríalle particularmente problemática. Con todo, entende a tradición xudía, que para salvar á lei na súa totalidade certas leis particulares deben ser anuladas nun momento imperante. O sabio Reish Lakish, comentando un versículo de Parashat Ekev, di (Talmud, Menajot 99a): Hai ocasións onde a supresión da Torá convértese no seu fundamento. Hai veces que para poder observar a Torá, a mesma debe ser anulada.
A tradición xudía, leva máis de 3500 anos acumulando costumes, tradicións e normativas. As mesmas involucran case a totalidade da vida dun xudeu. En tempos de normalidad o sistema legal xudeu, a halajá, funciona con fluidez sen demasiados ?conflitos?; mais cando a situación externa modifica radicalmente a realidade xudía moitas veces a Lei, na súa formato de código legal, convértese nun freo e non nun camiño, para achegarnos a D-s, ou para intentar cumprir A súa vontade. Moitas veces para ser fieis ao chamado de D-s debemos anular, aínda que sexa temporalmente, ou dunha vez para sempre, algunha das innumerables leis que son enumeradas nos códigos legais xudeus.
O salmo 119:126 di: ?É tempo para actuar para D-s, porque a Lei foi crebada?. Moitos sabios entenderon e interpretado este pasaje como querendo significar que en certos momentos para actuar en nome de D-s é menester crebar A súa propia Lei. O exemplo paradigmático foi a decisión dos sabios xudeus no século II de poñer por escrito a Lei Oral, algo que sempre estivo prohibido. Debía existir a Lei escrita, a Torá, e a Lei Oral, un ensino que se transmitía de xeración en xeración, pero esta nunca debía pasar a ser escrita. Con todo os sabios evaluando a persecución dos xudeus e a ameaza de que toda a Lei Oral puidese ser esquecida decidiron actuar para D-s, aboliendo a Lei que prohibía poñer por escrito aquela transmisión oral. Hai momentos da historia que o espírito relixioso chámanos a abolir ou a suspender a Lei divina.
Na nosa parashá, Moshé relata como el mesmo rompe as táboas ao enojarse pola idolatría do pobo de Israel. Reish Lakish, no mesmo pasaje citado máis atrás, comenta o versículo e xogando coas palabras en hebreo di (en boca de D-s): Iesher Koaj Seshibarta, ben feito ao habelas roto. Reish Lakish di que D-s no momento que Moshé creba as táboas non se enoja con el senón que lle di: ben feito. Celebra a anulación da Lei para que a mesma poida volver crearse. Hai tempos onde as táboas debían crebarse para que unhas novas táboas poidan volver escribirse.
A modernidad, sen dubidalo, marcou un crebe de feito co mundo xudeu medieval. As doutrinas relixiosas e as leis que se desenvolveron durante a Idade Media foron afectadas polos cambios na cosmovisión do home moderno e posmoderno. A halajá, como o corpus normativo xudeu, segue tendo vixencia e relevancia. As normativas con respecto ao Shabat, á construción da Sucá, á forma do Shofar ou a maioría das reglamentaciones rituais, case non se alteraron desde a entrada á modernidad. E, no meu criterio, está ben que así sexa. Mais para que a Lei xudía siga tendo vixencia e interpele ao home posmoderno é necesario, en certos casos, anular unha parte da Lei para que toda, no seu conxunto, poida sobrevivir.
Fai 3500 anos que o judaísmo se reinventa a si mesmo en cada xeración, en cada tempo e en cada lugar; pero sempre cunha característica. Sempre miramos cara ao futuro sen desentendernos do pasado. É quizais noso deber en nome de D-s anular certas normas para que o judaísmo poida seguir sendo unha proposta relixiosa significativa, mais o pasado non debe ser borrado. Mirando cara a adiante non debemos borrar o pasado. A Torá, continúa ensinando nosa parashá, enfatiza que Moshé colocou tanto as táboas rotas como as novas táboas no arca. As táboas rotas, testemuño do pasado, non foron desechadas senón que foron incorporadas xunto ás novas táboas, testemuño do futuro, no arca, símbolo do refuxio espiritual do pobo xudeu.

Uriel Romano


PORTUGUES


Certas vezes para cumprir a Lei há que desobedecerla. A qualquer advogado de tendência conservadora ou a qualquer legalista esta frase resultar-lhe-ia particularmente problemática. No entanto, entende a tradição judia, que para salvar à lei em sua totalidade certas leis particulares devem ser anuladas num momento imperante. O sábio Reish Lakish, comentando um versículo de Parashat Ekev, diz (Talmud, Menajot 99a): Há ocasiões onde a supresión da Torá se converte em seu fundamento. Há vezes que para poder observar a Torá, a mesma deve ser anulada.
A tradição judia, leva mais de 3500 anos acumulando costumes, tradições e normativas. As mesmas envolvem quase a totalidade da vida de um judeu. Em tempos de normalidade o sistema legal judeu, a halajá, funciona com fluidez sem demasiados ?conflitos?; mas quando a situação externa modifica radicalmente a realidade judia muitas vezes a Lei, em seu formato de código legal, se converte num travão e não num caminho, para nos acercar a D-s, ou para tentar cumprir Sua vontade. Muitas vezes para ser fiéis ao chamado de D-s devemos anular, ainda que seja temporariamente, ou de uma vez para sempre, alguma das inumeráveis leis que são enumeradas nos códigos legais judeus.
O salmo 119:126 diz: ?É tempo para actuar para D-s, porque a Lei foi avariada?. Muitos sábios entenderam e interpretado este bilhete como querendo significar que em certos momentos para actuar em nome de D-s é menester avariar Sua própria Lei. O exemplo paradigmático foi a decisão dos sábios judeus no século II de pôr por escrito a Lei Oral, algo que sempre esteve proibido. Devia existir a Lei escrita, a Torá, e a Lei Oral, um ensino que se transmitia de geração em geração, mas esta nunca devia passar a ser escrita. No entanto os sábios avaliando a perseguição dos judeus e a ameaça de que toda a Lei Oral pudesse ser esquecida decidiram actuar para D-s, abolindo a Lei que proibia pôr por escrito aquela transmissão oral. Há momentos da história que o espírito religioso nos chama a abolir ou a suspender a Lei divina.
Em nossa parashá, Moshé relata como ele mesmo rompe as tabelas ao se enojar pela idolatria do povo de Israel. Reish Lakish, no mesmo bilhete citado mais atrás, comenta o versículo e jogando com as palavras em hebreu diz (em boca de D-s): Iesher Koaj Seshibarta, bem facto ao as ter rompido. Reish Lakish diz que D-s no momento que Moshé avaria as tabelas não se enoja com ele senão que lhe diz: bem feito. Celebra a anulação da Lei para que a mesma possa voltar a se criar. Há tempos onde as tabelas deviam se avariar para que umas novas tabelas possam voltar a se escrever.
A modernidad, sem duvidá-lo, marcou um avarie de facto com o mundo judeu medieval. As doutrinas religiosas e as leis que se desenvolveram durante a Idade Média foram afectadas pelas mudanças na cosmovisión do homem moderno e posmoderno. A halajá, como o corpus normativo judeu, segue tendo vigencia e relevancia. Os regulamentos com respeito ao Shabat, à construção da Sucá, à forma do Shofar ou a maioria das regulamentações rituales, quase não se alteraram desde a entrada à modernidad. E, em meu critério, está bem que assim seja. Mas para que a Lei judia siga tendo vigencia e interpele ao homem posmoderno é necessário, em certos casos, anular uma parte da Lei para que toda, em seu conjunto, possa sobreviver.
Faz 3500 anos que o judaísmo se reinventa a si mesmo na cada geração, na cada tempo e na cada lugar; mas sempre com uma característica. Sempre olhamos para o futuro sem desentendernos do passado. É quiçá nosso dever em nome de D-s anular certas normas para que o judaísmo possa seguir sendo uma proposta religiosa significativa, mas o passado não deve ser apagado. Olhando para adiante não devemos apagar o passado. A Torá, continua ensinando nossa parashá, enfatiza que Moshé colocou tanto as tabelas rompidas como as novas tabelas no arca. As tabelas rompidas, depoimento do passado, não foram eliminadas senão que foram incorporadas junto às novas tabelas, depoimento do futuro, no arca, símbolo do refúgio espiritual do povo judeu.

Uriel Romano